การขอตั้งเมืองเมืองกันทรารมย์

             เมื่อปี พ.ศ. ๒๔๑๓ เริ่มเกิดศึกฮ่อเข้ามาในพื้นที่เมืองเวียงจันทน์ ในการปราบศึกครั้งนั้น มีเจ้าเมืองสังขะ เจ้าเมืองขุขันธ์ เจ้าเมืองศรีขรภูมิ และเจ้าเมืองสุรินทร์ ได้รับคำสั่งให้มีการสนับสนุนกองกำลังและส่งเสบียงอาหารบำรุงทัพในการปราบฮ่อ ซึ่งใช้ระยะเวลาหลายปีการปราบฮ่อจึงสงบลง(เหตุการณ์สงครามปราบฮ่อ เกิดขึ้นระหว่าง พ.ศ. ๒๔๐๘ - ๒๔๓๓ ซึ่งใน พ.ศ. ๒๔๑๘ เป็นช่วงที่ทางการไทยเอาจริงเอาจังมากกับการปราบฮ่อ โดยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๕ โปรดเกล้าฯ ให้เจ้าพระยามหาอำมาตย์(ชื่น กัลยาณมิตร) จัดส่งกองทัพจากกรุงเทพ ฯ ไปปราบฮ่อที่ได้ยกกำลังล่วงล้ำเข้ามาจนถึงเมืองเวียงจันทน์ )

กองทัพสยามขณะปราบฮ่อ พ.ศ. 2418

          พ.ศ. ๒๔๑๕ พระสังฆะบุรีศรีนครอัจจะ (ทองอินทร์) เจ้าเมืองสังฆะ ท่านที่ ๓ ในขณะนั้นโดยการสนับสนุนของ พระยาขุขันธ์ภักดีศรีนครลำดวน เจ้าเมืองขุขันธ์ ท่านที่ ๘ (ท้าววัง -พุทธศักราช ๒๓๙๕ - ๒๔๒๖) ได้มีใบบอกขอตั้ง "บ้านร็วมปุก" (ชาวบ้านออกเสียงเพี้ยนมาเป็น "บ้านลำพุก" ในปัจจุบัน)เป็นเมือง    และได้กราบทูลขอยกฐานะ "บ้านลำพุก" ขึ้นเป็นเมือง ชื่อว่า "เมืองกันทรารมย์" พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๕ ทรงโปรดเกล้าฯ ให้ตั้งเป็นเมืองชื่อว่า "เมืองกันทรารมย์" ขึ้นตรงต่อเมืองสังฆะ(ซึ่งขณะนั้นใช้แนวเขตลำห้วยสำราญกั้นระหว่างเขตเมืองสังขะกับเมืองขุขันธ์)  และโปรดเกล้าฯให้พระมหาดไทยของเมืองสังฆะ คือพระกันทรานุรักษ์ เป็นเจ้าเมือง ซึ่งเหตุการณ์นี้เกิดขึ้นในวันพฤหัสบดี ตรงแรม ๔ ค่ำเดือน ๕ ปีวอก ตรีศก จุลศักราช ๑๒๓๓ พุทธศักราช ๒๔๑๕  
          ต่อมาในปี พ.ศ. ๒๔๓๖ พระกันทรานุรักษ์ เจ้าเมืองกันทรารมย์ถึงแก่กรรม หลวงสุนทรพิทักษ์ เป็นบุตรกรมการเมือง ได้ขึ้นรักษาราชการเป็นเจ้าเมืองสืบต่อมาจนเข้าสู่การยุบเมืองเป็นอำเภอ แล้วโอนจากเมืองสังขะมาขึ้นกับเมืองขุขันธ์ และได้ถูกลดฐานะเป็นตำบลกันทรารมย์ เมื่อปี พ.ศ. ๒๔๕๐ ขึ้นตรงต่ออำเภอห้วยเหนือ จังหวัดขุขันธ์ โดยมีหลวงพล  อินดา เป็นกำนันคนแรก

       และในปี พ.ศ. ๒๔๖๒ เป็นสมัยที่ อำมาตตรี พระวิเศษชัยชาญ ( ชอุ่ม อมัตติรัตน์ ) ดำรงตำแหน่งผู้ว่าราชการจังหวัดขุขันธ์ ได้ขอประกาศเปลี่ยนชื่อ “อำเภอท่าช้าง” เดิม เป็นชื่อ “อำเภอกันทรารมย์” เพื่อรักษานามของ “เมืองกันทรารมย์” เดิมที่ถูกยุบไป

อำมาตตรี พระวิเศษชัยชาญ(ชอุ่ม อมัตติรัตน์ )
ผู้ว่าราชการจังหวัดขุขันธ์ ท่านที่ 2
(พ.ศ. 2463-2465)

      ต่อมา ในปี พ.ศ. ๒๔๖๙ มีการสำรวจ เส้นทางรถไฟสายนครราชสีมา – อุบลราชธานี มีการปรับเปลี่ยนแนวเขตจังหวัด แล้วย้ายที่ว่าอำเภอกันทรารมย์ จากที่ตั้ง“อำเภอท่าช้าง” เดิม(อยู่บ้านพันทา ตำบลโพธิ์ในปัจจุบัน) มาตั้งอยู่ที่ บ้านคำเมย  หมู่ที่  ๕  ตำบลดูน เรียกว่า "อำเภอกันทรารมย์" ถึงปัจจุบัน

             สิ่งที่เป็นหลักฐานว่าเคยเป็นเป็นเมืองเก่า ได้แก่ บริเวณวัดโสภณวิหาร และหนองปรุ เคยมีการขุดพบวัตถุโบราณเป็นเตาเผา มีเครื่องสังคโลก และอาวุธโบราณ มีลักษณะคล้ายขวานทำจากหินแกรนิตมีสีชมพู และมีความคมมาก และประจักษ์พยานที่สำคัญที่สุด ก็คือ มีหลักเมืองโบราณ ที่ยังคงตั้งตระหง่านตั้งอยู่ ณ ใจกลางหมู่บ้านลุมพุก และเมื่อปี พ.ศ. ๒๕๔๘  อดีต สจ.ชุมรัก ศิริรัตน์มานะวงศ์ ได้ประสานงบประมาณเพื่อการพัฒนาปรับภูมิทัศน์จากองค์การบริหารส่วนจังหวัดศรีสะเกษ  ทำการก่อสร้างมนฑปลักษณะทรงปรางค์ขอมครอบหลักเมืองเพื่อให้เป็นที่เคารพสักการะและยึดเหนี่ยวจิตใจของชาวตำบลกันทรารมย์ ตลอดไป

คำขวัญตำบลกันทรารมย์

"กันทรารมย์"เมืองเก่า 

มีเสาหลักเมืองโบราณ

โสภณวิหารงามล้ำค่า 

ถิ่นภูมิปัญญานักปราชญ์

ทวยราษฎร์ใฝ่ธรรม 

น้อมนำพัฒนารักสามัคคี"