บนโบะฮฺกมูจอ็อวเกรงเปรียด* หรือพิธีเผาศพปู่กล้วย ของชาวบ้านในเขตสังกัดวัดบ้านปรือคัน ตำบลปรือใหญ่ อำเภอขุขันธ์ จังหวัดศรีสะเกษ

          เมื่อวันที่ 10 - 12 มีนาคม พ.ศ. 2560    ชาวบ้านในเขตสังกัดวัดบ้านปรือคัน ตำบลปรือใหญ่ อำเภอขุขันธ์ ได้จัดทำบุญฉลองเมรุใหม่ที่เพิ่งสร้างเสร็จ  ซึ่งภาษากวยท้องถิ่นตำบลปรือใหญ่ เรียกว่า "บน-โบะฮฺ-กมูจ*-อ็อว-เกรง-เปรียด*" 

 

เมรุที่เพิ่งสร้างเสร็จของชาวบ้านในเขตสังกัดวัดบ้านปรือคัน
ตำบลปรือใหญ่  อำเภอขุขันธ์ จังหวัดศรีสะเกษ

           หรือภาษาไทย โดยทั่วไปเรียกว่า "พิธีเผาศพปู่กล้วย" หรือพิธีฌาปนกิจศพ "ผีต้นกล้วย" สำหรับภาษาเขมรที่ประเทศกัมพูชาน่าจะเรียกว่า ពិធីធ្វើបុណ្យបូជាសពជីដូនជីតាចេក​ (4)โดยจะนำเอาท่อนกล้วย...มาตกแต่งและสมมติเป็นคนตาย และมีกระบวนการขั้นตอนเหมือนคนตายทั่วไป เพื่อแก้เคล็ดไม่อยากให้คนในหมู่บ้าน “แพ้เมรุ” หรือเกิดมีการตายจริงๆ ขึ้น... เพื่อฉลองเมรุใหม่(1) หรือ ไม่อยากให้เมรุนั้น “กินคน” คือมีคนตายมากกว่าปกติโดยไม่ทราบสาเหตุ ด้วยการเผาศพที่มีอายุเยอะก่อนเป็นคนแรก(2) ดังในภาพ อายุ 123 ปี ซึ่งเป็นความเชื่อของหมู่บ้านเราที่มีมาแต่โบราณอีกประการหนึ่ง

ศพปู่กล้วย หรือภาษากวยตำบลปรือใหญ่ เรียก กมูจ*อ็อวเกรงเปรียด*

          "พิธีเผาศพปู่กล้วย" หรือ พิธีฌาปนกิจศพ "ผีต้นกล้วย" ตามประเพณีความเชื่อ หลังสร้างเมรุเผาศพเสร็จ โดยภายในโลงศพ มีต้นกล้วยขนาดใหญ่ เจาะเป็นรูปหน้าคน สวมใส่เสื้อผ้าเหมือนคน ซึ่งพระสงฆ์ และชาวบ้านก็ต่างพากันทำพิธีรดน้ำศพ แห่ศพรอบเมรุ และวางดอกไม้จันทน์ จากนั้นนำเข้าเตาเผา สัปเหร่อก็ทำการเผาศพทันที พร้อมทั้งมีของชำร่วยแจกให้กับผู้มาร่วมงานและโปรยทานด้วย โดยทุกขั้นตอนทำเหมือนกับพิธีฌาปนกิจศพทั่วไป

          ทั้งนี้ การเอาต้นกล้วยมาเผาจะเป็นสิริมงคลแก่ผู้ที่ร่วมทำบุญสร้างเมรุให้มีแต่เรื่องดีๆ ทุกข์โศกผ่านไป หน้าที่การงานเจริญก้าวหน้า ทำธุรกิจการค้า ติดต่อซื้อขายง่ายเหมือนปอกกล้วย อีกทั้งยังเป็นการทดสอบเตาเผาศพอีกด้วย ว่าจะสามารถทนความร้อนได้มาตรฐานหรือไม่ และเป็นการทดสอบเมรุ ว่าจะเผาศพได้จริงหรือเปล่า กล่าวคือ ถ้าเมรุสามารถเผาต้นกล้วย (ซึ่งภายในมีน้ำค่อนข้างมาก) ได้ ก็แสดงว่าเผาศพได้ ...นั่นเอง

เอกสารอ้างอิง : 

(1) https://www.gotoknow.org//posts/499958 

(2) http://www.thaijam.com/27425 

(3) ข้อมูลภาพประกอบจากวัดปรือคัน 

      - https://www.facebook.com/photo.php?fbid=275096012920139&set=pcb.275096209586786&type=3&theater 

      - https://www.facebook.com/photo.php?fbid=619128668277698&set=pcb.619128868277678&type=3&theater  
(4) ดร.ปริง เพชรล้วน