ในใบบอกเมืองขุขันธ์ มีความว่า ข้าพระพุทธเจ้าพระอภัยภักดี ผู้รักษาเมืองกรมการเมืองขุขันธ์ บอกเข้ามาฉบับหนึ่งว่า ณปีมเมียจัตวาศก พระยามหาอำมาตยาธิบดี เมื่อเปนพระยาศรีสิงหเทพขึ้นไปจัดราชการเมืองนครจำปาศักดิ พระยาขุขันธ์ที่ถึงแก่กรรม(พระยาขุขันธ์ภักดีศรีนครลำดวน เจ้าเมืองขุขันธ์ท่านที่ ๘ คือท้าววัง หรือ พระวิชัย - พุทธศักราช ๒๓๙๕ - ๒๔๒๖)มีบอก มายังพระยามหาอำมาตยเมืองเสียมราฐว่า พระยาขุขันธ์ ได้ช้างพังสีประหลาดช้าง๑ ช้างพังตาดำช้าง๑ จะควรทูลเกล้าฯถวายฤาประการใด พระยามหาอำมาตยกลับมาจากเมืองนครจำปาศักดิ พักอยู่ที่เมืองขุขันธ์ ได้ตรวจดูช้างสีประหลาดช้างตาดำแล้วเหนว่าควรจะทูลเกล้าฯถวายได้ ให้เลี้ยงปรนปรือไว้ให้เชื่องราบแล้ว ให้คุมลงมาทูลเกล้าฯถวาย บัดนี้ได้แต่งให้ท้าวปัญญาผู้ว่าราชการเมืองพระรัตนโกษาว่าที่ปลัด คุมช้างพังสีประหลาด สูง ๓ สอกคืบ ช้างพังตาดำสู่ง ๓ สอก ๔ นิ้ว ๒ ช้าง ลงมาขอพระราชทานทูลเกล้าฯ ถวายควรมิควรแล้วแต่จะทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ...
 |
| ภาพประกอบนี้เป็นภาพช้างเมืองขุขันธ์ เมื่อปี พ.ศ. 2450 มิได้เป็นภาพช้างเมื่อปี พ.ศ. 2427แต่ประการใด แต่ลงประกอบไว้ เพื่อจะได้เปรียบเทียบรูปลักษณะช้างที่ใกล้เคียงในยุคนั้น |