วันอังคารที่ 29 กรกฎาคม พ.ศ. 2557

วัดบูรพาราม หรือวัดเขียนบูรพาราม หรือเรียกสั้นๆว่า วัดเขียน


            วัดเขียนบูรพาราม  ตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกเมืองขุขันธ์ บริเวณบ้านพราน หมู่ที่ ๔ ตำบลห้วยเหนือ อำเภอขุขันธ์ จังหวัดศรีสะเกษ ในปัจจุบัน
            มีตำนานเล่าต่อกันมาว่า วัดเขียน  บูรณะครั้งแรกเมื่อประมาณ ปี พ.ศ. ๒๓๒๓  สมัยกรุงธนบุรี  โดยพระยาขุขันธ์ภักดีศรีนครลำดวน (เชียงขันธ์) เจ้าเมืองขุขันธ์ ท่านที่ ๒  หลังจากเลื่อนที่ตั้งเมืองมาจากบ้านปราสาทสี่เหลี่ยมโคกลำดวน  ไปตั้งที่บริเวณหนองแตระ​ (ត្រពាំងត្រែះ)  แล้ว  สมัยนั้นได้ค้นพบว่ามี องค์พระพุทธรูปประดิษฐานในป่าทึบด้านชายเมืองทางทิศอาคเนย์   จึงได้ให้ราษฏร์แผ้วถาง แล้วปรับปรุงสร้างฐานและหลังคาครอบองค์พระพุทธรูป สร้างกุฏิและนิมนต์พระภิกษุสามเณรมาอยู่ประจำวัด แต่ยังไม่เรียบร้อยดี ก็ต้องพ้นจากตำแหน่งเจ้าเมืองขุขันธ์   วัดจึงร้างไป

          พ.ศ. ๒๔๒๕  สมัย พระยาขุขันธ์ภักดีศรีนครลำดวน ( ท้าววัง ) เจ้าเมืองขุขันธ์ ท่านที่ 8  ร่วมกับ ท่านพระครูธรรมจินดามหามุณี เจ้าคณะใหญ่เมืองขุขันธ์ ร่วมกับ กรมการเมืองได้นำราษฎร  พัฒนาบูรณะวัดเขียน  ซึ่งขณะนั้น บริเวณวัดเขียน ยังมีลักษณะเป็นป่าดงขึ้นหนาทึบ  และยกฐานะขึ้นเป็นวัด โดยจัดพระภิกษุจากวัดสะอางมาอยู่ประจำ   และเนื่องจากวัดนี้อยู่ทางทิศตะวันออกและด้านนอกติดกำแพงเมืองเมืองขุขันธ์ ​ชาวบ้านยุคนั้นนิยมเรียกชื่อเป็นคำภาษาเขมรถิ่นคล้องจองกันว่า เรียก វត្តខៀន កៀនមឿង​ อ่านว่า  เวื็อต-คีน-กีน-เมือง  และต่อมาล่าสุดได้ชื่อว่า "วัดเขียนบูรพาราม" เรียกกันมาจนกระทั่งถึงปัจจุบันนี้
พิกัดGPS ของวัดเขียนบูรพาราม บน Google Map 
คือ14°42'58.1"N 104°12'20.4"E หรือ 14.716143, 104.205654


หลวงพ่อโตวัดเขียนบูรพาราม  ព្រះអង្គធំ   វត្តខៀន​​  ស្រុកគោកខណ្ឌ ประดิษฐานอยู่ในอุโบสถวัดเขียนบูรพาราม  ตั้งอยู่ที่บ้านพราน(ភូមិព្រាល)  หมู่ที่  ๔   ตำบลห้วยเหนือ  อำเภอขุขันธ์  จังหวัด ศรีสะเกษ  เป็นพระพุทธรูปปูนปั้นปิดทอง  ปางมารวิชัย  ขนาดหน้าตักกว้าง  ๓.๕๐  เมตร  สูง  ๖.๘๐  เมตร มีลักษณะศิลปะที่ผสมผสานกันระหว่างศิลปะล้านช้าง และศิลปะอยุธยาตอนปลาย  
หลวงพ่อโต เป็นพระพุทธรูปที่มีลักษณะงดงาม ใหญ่โตและเก่าแก่ซึ่งซึ่งมีเรื่องราวความเป็นมา และเป็นพระพุทธรูปศักดิ์สิทธิ์คู่บ้านคู่เมืองขุขันธ์มานานกว่า ๒๖๐ ปี(นับแต่ พ.ศ. ๒๓๐๒) 

โบสถ์วัดเขียนบูรพาราม
               ตั้งอยู่ที่บ้านพราน หมู่ที่  ๔   ตำบลห้วยเหนือ  อำเภอขุขันธ์  จังหวัด ศรีสะเกษ   เส้นรุ้ง   ๑๔๑๗๙๙  เส้นแวง  ๑๐๔๑๒๓๑ พิกัดกริด  ๔๘ PVB  ๑๔๙๒๖๘  แผนที่ ๕๘๓๘ III L  ๗๐๐๑๗  โบราณสถานที่สำคัญ  ได้แก่  อุโบสถซึ่งสร้างขึ้นในสมัยอยุธยาตอนปลาย  ผนังและฐานของอุโบสถก่อด้วยอิฐฉาบปูน  หลังคาเป็นโครงไม้สังกะสี  ที่ขอบโครงหลังคาโดยรอบ    แกะสลักเป็นลายพันธ์พฤกษา  ส่วนที่จั่วแกะสลักเป็นภาพในเรื่องรามเกียรติ์  ซึ่งแกะสลักขึ้นในสมัยรัตนโกสินทร์  ภายในอุโบสถมีพระพุทธรูปขนาดใหญ่ประดิษฐานอยู่ เรียกว่า “หลวงพ่อโต

ภายนอกพระอุโบสถ  ทั้ง ๔ มุม  มีธาตุในศิลปะล้านช้างตั้งอยู่   ปัจจุบันเหลือเพียง  ๒  องค์  องค์ที่ ๓  ยังคงมีซากปรังหักพังเหลืออยู่   แต่องค์ที่ ๔ ไม่มีให้เห็นแล้ว องค์ที่สมบูรณ์ที่สุดอยู่ทางทิศตะวันออกเฉียงใต้  

      วัดเขียนบูรพาราม  ได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นโบราณสถานของชาติ  และกำหนดขอบเขตโบราณสถาน  ประกาศในราชกิจจานุเบกษา เล่ม  ๑๐๗  ตอนที่ ๑๖ วันที่  ๒๕  มกราคม  ๒๕๓๓   เนื้อที่ประมาณ ๒  ไร่  ๕๓  ตารางวา สำนักโบราณคดีและพิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติที่ ๘ อุบลราชธานี ได้อนุญาตให้ดำเนินการบูรณะครั้งที่ ๔  เมื่อ ปี  พ.ศ. ๒๕๔๔   ซึ่งการบูรณะครั้งที่ ๔ นี้  ได้รับอนุญาตให้บูรณะพระอุโบสถ  องค์หลวงพ่อโต  และมีการหล่อองค์หลวงพ่อโตจำลองขึ้นสำหรับประชาชนได้มีโอกาสปิดทอง  โดยดำเนินการเททองหล่อองค์หลวงพ่อโตจำลองขึ้น  เมื่อวันที่ ๓๐ ธันวาคม ๒๕๔๔  และทำพิธีมหาพุทธาภิเษก  ในวันที่ ๑๘ กรกฎาคม ๒๕๔๕

 บริบทชุมชนวัดเขียน 
หลวงพ่อโตคู่บ้าน   ถิ่นฐานบ้านเมืองเก่า   
ขุขันธ์เราสามัคคี  ประเพณีแซนโฎนตา  
คุณค่าสังคมดี