-->
ขุขันธ์ เมืองเก่า ชนทุกเผ่าสามัคคี บารมีพระแก้วเนรมิตวัดลำภูคู่หลวงพ่อโตวัดเขียน กระอูบ เกวียน ครุน้อย เครื่องจักสาน ปราสาทโบราณเป็นศรี ประเพณีแซนโฎนตา...ต้นไม้จะอยู่ได้ก็เพราะราก ชาติจะอยู่ได้ก็เพราะวัฒนธรรม การทำลายต้นไม้ ง่ายที่สุด คือทำลายที่ราก การทำลายชาติไม่ยาก ถ้าทำลายวัฒนธรรม...ไร้รากเหง้า วัฒนธรรม วิถีชีวิต และจิตวิญญาณ ไร้เรา...

วันอาทิตย์ที่ 17 พฤษภาคม พ.ศ. 2558

ปราสาททามจาน(ปราสาทบ้านสมอ)

ปราสาททามจาน เป็นศาสนสถานที่สร้างด้วยศิลาแลง มีรูปแบบแผนผังแบบโบราณสถานที่เรียกกันว่า "อโรคยศาลา" หรือศาสนสถานประจำโรงพยาบาล 1 ใน 102 แห่งซึ่งพระเจ้าชัยวรมันที่ 7(ครองราชย์ ราวช่วง พ.ศ.1724 - พ.ศ.1761) ทรงโปรดให้สร้างขึ้น มีอายุราวพุทธศตวรรษที่ 18 เช่นเดียวกับโบราณสถานรูปแบบเดียวกันอีกหลายแห่งที่พบในพื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย 
ภาพมุมกว้างของปราสาททามจาน ถ่ายจากด้านทิศตะวันตก
โดย สุเพียร  คำวงศ์ สภาวัฒนธรรมอำเภอขุขันธ์
(16 พ.ค. 2558 เวลา 17.29 น.)


พิกัดGPS ของปราสาททามจาน บน Google Map
คือ 14°49'03.6"N 104°06'36.3"E หรือ 14.817667, 104.110083
          องค์ประกอบของโบราณสถาน ประกอบด้วย ปราสาทประธานหันหน้าไปทางทิศตะวันออก มีบรรณาลัยอยู่ทิศตะวันออกเฉียงใต้ หันหน้าเข้าหาปราสาทประธาน ทั้งหมดล้อมรอบด้วยกำแพงแก้วซึ่งมีโคปุระ(ซุ้มประตู) ทางทิศตะวันออก โดยมีสระน้ำขนาดเล็กอยู่นอกกำแพงทางด้านทิศตะวันออกเฉียงเหนือ และมีชาลา(ทางเดิน)ทอดไปสู่บาราย(สระน้ำขนาดใหญ่)อยู่ทางด้านนอกกำแพงทางทิศตะวันออก

บรรณาลัยที่ตั้งทางอยู่ทิศตะวันออกเฉียงใต้
หันหน้าเข้าหาปราสาทประธาน
กำแพงแก้วสร้างด้วยหินศิลาแลง ล้อมรอบปราสาททามจาน
สระน้ำขนาดเล็กอยู่นอกกำแพงทางด้านทิศตะวันออกเฉียงเหนือของประสาทประธาน
ชาลา(ทางเดิน)ทอดไปสู่บาราย(สระน้ำขนาดใหญ่)
ซึ่งอยู่ทางด้านนอกกำแพงออกไปทางทิศตะวันออก

          กรมศิลปากร ได้ประกาศขึ้นทะเบียนปราสาททามจานเป็นโบราณสำคัญของชาติ ในราชกิจจานุเบกษา เล่มที่ 52 วันที่ 25 กุมภาพันธ์ 2478 และเล่มที่ 99 ตอนที่ 130 วันที่ 14 กันยายน 2525 กำหนดพื้นที่โบราณสถานประมาณ 4 ไร่ 81 ตารางวา
ประกาศขึ้นทะเบียนปราสาททามจาน โดยกรมศิลปากร
          ต่อมาในปี พ.ศ. 2552 สำนักศิลปากรที่ 11 อุบลราชธานี ได้ขุดค้นศึกษาทางโบราณคดี พบโบราณวัตถุที่สำคัญได้แก่ ศิลาจารึก และรูปเคารพต่างๆ พร้อมได้บูรณะซ่อมแซมเมื่อปี พ.ศ. 2552 - 2555



หมายเหตุ - สภาวัฒนธรรมอำเภอขุขันธ์ จังหวัดศรีสะเกษ นำมาบันทึกข้อมูลไว้ที่เวปฯสภาวัฒนธรรมเมืองขุขันธ์ เพราะปราสาทแห่งนี้เคยอยู่ในพื้นที่ของเมืองขุขันธ์(ก่อน พ.ศ. 2459)ในอดีต เพื่อให้ลูกหลานรุ่นหลังได้ค้นคว้าศึกษาต่อไป
                  - พระเจ้าชัยวรมันที่ 7 ประสูติราว พ.ศ. 1668 หรือ ราว ค.ศ.1125 ครองราชย์ ราวช่วง พ.ศ.1724 - พ.ศ.1761 หรือ ค.ศ. 1181-1218 และสวรรคตราว พ.ศ.1761 หรือ ค.ศ. 1218 

ที่มา : - สำนักศิลปากรที่ 11 อุบลราชธานี กรมศิลปากร กรมศิลปากร กระทรวงวัฒนธรรม โทร.045-312856
           - http://km.wikipedia.org/wiki/ជយវម៌្មទី៨



ดร.วัชรินทร์ สอนพูด ประธานสภาวัฒนธรรมอำเภอขุขันธ์
นายสุเพียร คำวงศ์ เลขานุการสภาวัฒนธรรมอำเภอขุขันธ์

สนับสนุนโดย