-->
ขุขันธ์ เมืองเก่า ชนทุกเผ่าสามัคคี บารมีพระแก้วเนรมิตวัดลำภูคู่หลวงพ่อโตวัดเขียน กระอูบ เกวียน ครุน้อย เครื่องจักสาน ปราสาทโบราณเป็นศรี ประเพณีแซนโฎนตา...ต้นไม้จะอยู่ได้ก็เพราะราก ชาติจะอยู่ได้ก็เพราะวัฒนธรรม การทำลายต้นไม้ ง่ายที่สุด คือทำลายที่ราก การทำลายชาติไม่ยาก ถ้าทำลายวัฒนธรรม...ไร้รากเหง้า วัฒนธรรม วิถีชีวิต และจิตวิญญาณ ไร้เรา...

วันอาทิตย์ที่ 10 กันยายน พ.ศ. 2566

ข้าหลวงประจำเมืองจากส่วนกลางมากำกับดูแลเมืองขุขันธ์

           ดังได้กล่าวมาแล้วว่าเมืองขุขันธ์ในอดีต  เป็นเมืองใหญ่และมีความสำคัญในภาคอีสานที่มีอาณาเขตกว้างขวางมาก  อีกทั้งยังมีเมืองที่ขึ้นต่อการปกครองของเมืองขุขันธ์อีกหลายเมือง

           ต่อมาในปี พ.ศ. 2428  -  ปี พ.ศ. 2450 ตรงกับรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ เป็นยุคสมัยหัวเลี้ยวหัวต่อ  อันมีผลต่อความมั่นคงของประเทศ  สมัยนั้น การจัดการปกครองของประเทศไทย  ตามหัวเมืองต่าง ๆ  จะมีตำแหน่ง   "เจ้าเมือง"  ปกครองหรือผู้ว่าราชการเมืองปกครองแล้วทางราชการส่วนกลางยังไม่ไว้ใจในความมั่นคง  รัชกาลที่ 5 จึงทรงโปรดเกล้าฯ  แต่งตั้งตำแหน่งข้าหลวงประจำเมืองใหญ่และมีความสำคัญในแต่ละภูมิภาค จากส่วนกลางมากำกับดูแลเมืองสำคัญและเมืองบริวาร อีกชั้นหนึ่งด้วย  สำหรับเมืองขุขันธ์ สมัยนั้นมีข้าหลวงประจำบริเวณขุขันธ์ (มิใช่ ตำแหน่งเจ้าเมือง หรือตำแหน่งผู้ว่าราชการเมือง) คอยดูแลกำกับการปกครองของเจ้าเมืองขุขันธ์ และเมืองบริวาร รายนามตามลำดับดังนี้ 
ลำดับที่นาม - บรรดาศักดิ์ -ตำแหน่งข้าหลวง
กำกับและตรวจราชการเมืองขุขันธ์
พ.ศ.
1หลวงเสนีย์พิทักษ์ - หลวงนเรน2428-2430
2หลวงเสนีย์พิทักษ์2430-2431
3หลวงครบุรี2431-2433
4หลวงศรีพิทักษ์ ( หว่าง )2433-2435
5หลวงเทพนรินทร์ ( วัน )2435-2436
6พระยาบำรุงบุระประจันต์ จางวาง ( จันดี หรือ จันดี กาญจนเสริม )2436-2450
หมายเหตุ  
-  ปลายปี พ.ศ.  2450  ย้ายเฉพาะศาลาว่าราชการเมืองขุขันธ์ ไปตั้งที่อำเภอกลางศีร์ษะเกษ  แต่ใช้ชื่อเดิมคือ  ศาลาว่าราชการเมืองขุขันธ์
- ยกเลิกระบบการปกครองแบบบริเวณ  ทำให้ตำแหน่งข้าหลวงกำกับบริเวณสิ้นสุดในปี  พ.ศ.  2450 พระยาบำรุงบุรประจันต์จางวาง ( จันดี กาญจนเสริม )ได้รับโปรดเกล้า ฯ  ให้ดำรงตำแหน่งผู้ว่าราชการเมืองขุขันธ์คนที่ 2

ดร.วัชรินทร์ สอนพูด ประธานสภาวัฒนธรรมอำเภอขุขันธ์
นายสุเพียร คำวงศ์ เลขานุการสภาวัฒนธรรมอำเภอขุขันธ์

สนับสนุนโดย